مهارت‌های نرمی که برای مدیران و رهبران فناوری ضروری هستند (و چرا اهمیت دارند)

نوشته‌ی هیئت کارشناسان، عضو شورای فنآوری فوربس
۵ مارس ۲۰۲۵

در هر سازمان دیجیتال، همکاران و اعضای تیم از رهبران فناوری انتظار دارند که هم درک عمیقی از فناوری‌های مورد استفاده‌ی فعلی داشته باشند و هم با فرصت‌هایی که پیشرفت‌های جدید و نوظهور فراهم می‌کنند، آشنا باشند. در حالی که داشتن دانش تخصصی مرتبط با حرفه‌ی خود—و مهارت‌های لازم برای به‌کارگیری این دانش—حیاتی است، هیچ رهبری بدون مهارت‌های بین‌فردی که باعث ایجاد اعتماد و اطمینان در میان همتایان و اعضای تیمش شود، نمی‌تواند تأثیرگذار باشد.

برای اینکه یک تیم فناوری بتواند چالش‌های روزمره‌ و بی‌پایان خود را با موفقیت مدیریت کند، نیاز به رهبری دارد که مهارت‌های او فراتر از صرفاً دانستن اصول و ابزارهای دیجیتال باشد. همچنین، برای اینکه یک رهبر فناوری بتواند به‌عنوان یکی از عوامل اصلی تحول در یک سازمان شناخته شود، باید توانایی برقراری ارتباط و همکاری مؤثر با سایر اعضای تیم اجرایی را داشته باشد.

در ادامه، اعضای شورای فناوری فوربس مهارت‌های نرمی را که معتقدند هر رهبر فناوری باید در بهبود آن‌ها تلاش کند، مشخص می‌کنند. همچنین توضیح می‌دهند که چرا این ویژگی‌ها می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر مشتریان، همکاران و مسیر شغلی داشته باشند.

۱. رهبری همراه با همدلی و تأیید احساسات

رهبران مؤثر باید فراتر از گوش دادن فعال عمل کنند؛ آن‌ها باید به گونه‌ای رفتار کنند که دیگران احساس کنند واقعاً شنیده شده‌اند. این امر مستلزم همدلی و تأیید افکار و نظرات دیگران است.

رهبران باید بتوانند با اعضای گروه خود ارتباطی معنا دار ایجاد نمایند. آنها باید بتوانند افراد را بر اساس تجربیات گذشته راهنمایی کنند و گزینه‌های هوشمندانه‎ای را پیش روی آنها قرار دهند. این سطح از ارتباطات و راهنمایی می‌تواند تأثیرگذارتر از صرفاً بیان نظرات و ارائه‌ی بازخورد باشد.

Shravanthi Kallem, S&P Global

۲. ذهنیت رشد

رهبران فناوری باید همواره در جریان پیشرفت‌های هوش مصنوعی و فناوری‌های نوظهور باشند، حتی اگر خودشان تخصص فنی نداشته باشند.

داشتن ذهنیت رشد به معنای رها کردن تفکرات قدیمی و پذیرش تغییرات است. با توجه به تغییر و تحولات سریع در صنایع و در فضای کسب وکار، بهترین رهبران کسانی هستند که ترکیبی از افراد باتجربه و نیروهایی با دیدگاه‌های جدید را کنار خود دارند تا بتوانند سازمان را با تغییرات سریع وفق داده و از فرصت‌های نو بهره گیرند.

Imran Aftab, 10Pearls

۳. ایجاد تعادل بین تسلط فنی و بینش استراتژیک

درک نیاز به ابزارهای جدید قبل از پذیرش آن‌ها، امری حیاتی است. رهبران فناوری امروز باید تسلط فنی را با بینش استراتژیک ترکیب کنند.

با ظهور هوش مصنوعی مولد، تسلط بر مهارت‌های فنی اهمیت زیادی دارد. اما در کنار آن، گوش دادن فعال و برقراری ارتباط همدلانه نیز از جمله مهارت‌های نرم کلیدی هستند که به رهبران کمک می‌کنند دیدگاه‌های متنوع را درک کنند، ابتکارات را هماهنگ سازند و نوآوری را در سراسر سازمان هدایت کنند.

Madhavi Najana, Federal Home Loan Bank of Cincinnati

۴. تأثیرگذاری بدون اقتدار رسمی

برای یک رهبر فناوری، توانایی تأثیرگذاری بدون داشتن اختیارات رسمی، یک مهارت اساسی است. برخلاف مدیران سنتی، رهبران فناوری اغلب تیم‌ها را هدایت می‌کنند، معماری سیستم‌ها را شکل می‌دهند و تغییرات را پیش می‌برند، بدون اینکه کنترل مستقیم بر فرآیندها داشته باشند.

موفقیت در این نقش از طریق ایجاد اعتماد، ارتباط مؤثر در انتقال چشم‌انداز و هماهنگ‌سازی ذینفعان به دست می‌آید. نکته‌ی کلیدی تحمیل تصمیمات نیست، بلکه الهام‌بخشی و تبدیل تخصص فنی به تأثیر واقعی است. در واقع، این مهارت بیشتر یک هنر است تا یک مهارت صرف.

Shahar Man, Backslash Security

۵. ایجاد امنیت روانی

ایجاد امنیت روانی در تیم‌های مهندسی یکی از اولویت‌های من بوده است. هدف من این است که محیطی فراهم کنم که اعضای تیم بدون ترس از پیامدهای منفی، احساس راحتی کنند تا ریسک‌های حساب‌شده را بپذیرند، نگرانی‌های خود را مطرح کنند و ایده‌های نوآورانه را به اشتراک بگذارند.

در یک استارتاپ با سرعت بالا، امنیت روانی به تیم‌ها کمک می‌کند تا سریع‌تر از اشتباهات خود بیاموزند و به یکدیگر اعتماد کنند.

Adit Sanghvi, Decisional

۶. ایجاد روابط قوی با اعضای تیم

رهبران فناوری معمولاً بر منطق و کارایی تأکید دارند، اما جلسات مجازی می‌توانند خشک و بی‌احساس به نظر برسند. یکی از مهارت‌های نرمی که من و تیمم در حال توسعه‌ی آن هستیم، گفت‌وگوی غیررسمی (Small Talk) است—یعنی شناخت بهتر افراد و درگیر شدن در مکالمات غیرکاری.

در فضای کار از راه دور، شناخت همکاران، فراتر از وظایف کاری، دشوار است. ایجاد این ارتباط انسانی برای ساختن محیط کاری بهتر کاملاً ضروری است.

Metin Kortak, Rhymetec

۷. همکاری با همکاران در تیم‌های دیگر

من به دنبال ایجاد همکاری با همکارانم در سایر تیم‌ها، مانند بازاریابی و فروش هستم—افرادی که معمولاً خارج از شبکه‌ی کاری روزمره‌ی من قرار دارند اما بینش‌های ارزشمندی دارند.

درک نقشه‌ی راه سازمان و شرایط بازار به من کمک می‌کند تا آینده‌ی ساختار و مسیر شرکت را بهتر پیش‌بینی کنم و بفهمم که سازمان به کدام سمت در حال حرکت است.

Aishwarya Suresh, Medtronic Inc

۸. تفکر بلندمدت

من تفکر بلندمدت را به‌عنوان یک مهارت حیاتی برای رهبران فناوری در اولویت قرار می‌دهم. این رویکرد بر ایجاد تعادل بین نیازهای کوتاه‌مدت و چشم‌انداز بلندمدت تأکید دارد و به هدایت نوآوری و رشد پایدار کمک می‌کند.

این مهارت به رهبران امکان می‌دهد تصمیمات استراتژیک بگیرند، روی فناوری‌های نوظهور سرمایه‌گذاری کنند و در دنیای کسب‌وکار پرسرعت امروز، همیشه یک گام جلوتر باشند.

Pooja Jain, Meta (Facebook)

۹. گوش دادن فعال

گوش دادن فعال یکی از مهارت‌هایی است که من روی آن تمرکز زیادی دارم. در رهبری فناوری، خیلی آسان است که مستقیماً به‌سراغ حل مسئله برویم، اما بهترین راه‌حل‌ها زمانی به دست می‌آیند که مشکلات واقعی را به‌درستی درک کنیم.

چه در تعامل با مهندسان و چه در همکاری با مدیران اجرایی، کنار گذاشتن عجله و شنیدن واقعی دغدغه‌ها منجر به تصمیمات هوشمندانه‌تر، تیم‌های قوی‌تر و فناوری‌هایی می‌شود که مشکلات را حل می‌کنند، نه اینکه فقط به پیچیدگی اضافه کنند.

Benjamin Niaulin, ShareGate by Workleap

۱۰. ارتباطات استراتژیک

یکی از مهارت‌هایی که به‌طور فعال روی تقویت آن کار کرده‌ام، ارتباطات استراتژیک است—یعنی تبدیل مفاهیم پیچیده‌ی فنی به بینش‌های شفاف و کاربردی برای ذینفعان.

در محیط کاری امروز، رهبران فناوری باید شکاف بین مهندسی و کسب‌وکار را پر کنند، هم‌راستایی بین تیم‌ها را تضمین کنند، تصمیم‌گیری‌های آگاهانه را تسهیل کنند و همکاری روان میان بخش‌های مختلف را برای دستیابی به نتایج مؤثر هدایت کنند.

Srikanth Bellamkonda

۱۱. فرض نیت مثبت (Assuming Positive Intent)

یکی از مهارت‌های نرمی که به‌طور خاص روی آن تمرکز کرده‌ام، فرض نیت مثبت (خیر) است.

به‌عنوان یک رهبر، معتقدم که این طرز فکر برای ایجاد اعتماد و همکاری در تیم بسیار حیاتی است. با فرض نیت مثبت، محیطی را ایجاد می‌کنم که در آن سوء‌تفاهم‌ها به‌صورت سازنده حل‌وفصل می‌شوند و تعارضات بدون پیش‌داوری برطرف می‌گردند.

Sarvesh Baveja, Fundbox Inc.

۱۲. توانایی کلی دیدن و ریز دیدن  (Zooming In And Out)

یادگیری اینکه بتوان به یک مسئله کلی و از بالا نگاه کرد و درعین حال خیلی سریع این دیدگاه را به یک نگاه ریز بینانه تغییر داد یکی از مهارت‌های کلیدی است که باید تقویت شود.

با افزایش ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، رهبران فناوری می‌توانند در تمام سطوح یک سیستم فعالیت کنند. آن‌ها باید هنگامی که لازم است، عمیقاً وارد جزئیات شوند و در عین حال، زمانی که اوضاع به‌خوبی پیش می‌رود، از دیدگاه کلان‌تری به مسائل نگاه کنند.

تکرار این تمرین در موقعیت‌های مختلف، مهارت تصمیم‌گیری را بهبود می‌بخشد.

Naga Vadrevu, Wonderschool inc

۱۳. پذیرش شکست

تمایل به ریسک‌پذیری و پذیرش شکست یکی از ویژگی‌های مهم در محیط کار امروزی است.

وقتی یک رهبر آماده‌ی پذیرش و حتی تجلیل اشتباهات باشد و تمرکز را بر روی درس‌هایی که از آن‌ها گرفته می‌شود بگذارد، این نگرش به تیم اجازه می‌دهد خارج از چارچوب فکر کند، بدون اینکه احساس کند باید فقط به روش‌های سنتی و آزمایش‌شده پایبند بماند.

Udit Mehrotra, Amazon

۱۴. رهبری بر اساس ارائه‌ی زمینه (Leading With Context)

تشریح و توضیح—حتی بیش از حد—زمینه و اطلاعات برای اعضای تیم، به آن‌ها این قدرت را می‌دهد که تصمیمات بهتری برای کسب‌وکار بگیرند.

نکته‌ی جالب این است که این اصل در کار با هوش مصنوعی نیز صدق می‌کند. بدون ارائه‌ی زمینه‌ی کافی، هم انسان‌ها و هم سیستم‌های هوش مصنوعی مجبورند در تاریکی تصمیم‌گیری کنند.

Tom Hacohen, Svix

۱۵. مذاکره و مدیریت تعارض

توانایی مذاکره و مدیریت مؤثر تعارض، مهارتی حیاتی برای موفقیت به‌عنوان یک رهبر فناوری است.

ایجاد و حفظ روابط کاری از طریق همسو کردن منافع، انگیزه‌ها و اهداف متنوع، یکی از مهارت‌های اساسی رهبری در تمام سطوح، صرف‌نظر از حوزه‌ی تخصصی فرد، است.

Bihag Karnani, Google

۱۶. مربیگری (Coaching) برای شکوفایی استعدادها

یکی از مهارت‌های کلیدی که من روی تقویت آن کار کرده‌ام، نه‌تنها بهبود فردی، بلکه کمک به رشد دیگران است. برخلاف این باور که «رهبران در آخر غذا می‌خورند»، رهبران بزرگ در حوزه‌ی فناوری کسانی هستند که تیم‌هایشان را توانمند می‌سازند.

هدف من این است که بدون ایجاد اختلال در روند کاری، موانع فنی و گلوگاه‌ها را برطرف کنم، به‌گونه‌ای که مهندسان بتوانند خودشان به‌صورت مستقل مسیر خود را هدایت کنند.

رهبری واقعی به‌معنای کنترل رشد دیگران نیست، بلکه به‌معنای مربیگری و کمک به تیم‌ها برای دستیابی به حداکثر پتانسیل‌شان است.

Albert Lie, Forward Labs

۱۷. منتورینگ معکوس (Reverse Mentorship)

یادگیری از نسل جوان، نوآوری را تقویت می‌کند، تصمیمات استراتژیک را بهبود می‌بخشد و شکاف‌ دانش رهبران را پر می‌کند، و در نهایت سازمان را چابک و آماده‌ی آینده نگه می‌دارد.

من به‌طور فعال در منتورینگ معکوس شرکت می‌کنم تا در زمینه‌ی هوش مصنوعی، اتوماسیون و روندهای دیجیتال به‌روز بمانم.

کارمندان جوان به‌طور مداوم با این فناوری‌ها درگیر هستند و می‌توانند بینش‌های ارزشمندی ارائه دهند که رهبران نباید از آن‌ها غافل شوند.

Justin Goldston, Gemach DAO

۱۸. هوش هیجانی بالا (High EQ)

آینده متعلق به رهبرانی با هوش هیجانی بالا است—کسانی که از همدلی، خودآگاهی و توانایی برقراری ارتباطات انسانی عمیق برخوردارند—چرا که هوش مصنوعی، باعث می‌شود تا مزیت IQ بالا کم شده و دسترسی فوری به دانش و بینش برای همه فراهم شود.

رهبران برجسته‌ی فردا، نه از طریق اطلاعات بلکه با هوش هیجانی بالا الهام بخش وفاداری و نوآوری در تیم‌هایشان خواهند بود.

Roman Vorel, Honeywell

۱۹. ایجاد ارتباط میان سطح دانش (Bridging Knowledge)

بر اساس تجربه‌ی من، مهارت واقعی این است که افراد را در جایگاه خودشان درک کنیم و پلی میان دانش خود و دانش آن‌ها ایجاد کنیم.

من روی تقویت مهارت‌های ارتباطی خود کار کرده‌ام—یعنی گوش دادن مؤثر و توضیح ایده‌های پیچیده به‌صورت ساده.

برای رهبران فناوری امروزی، این مهارت بسیار حیاتی است. فناوری با سرعت زیادی در حال پیشرفت است و موفقیت به هم‌راستا کردن تیم‌های متنوع حول یک چشم‌انداز مشترک بستگی دارد. اگر افراد تیم شما نتوانند شما را درک کنند، از شما پیروی نخواهند کرد.

Tim Bates, Oppos

۲۰. کنجکاوی (Curiosity)

رهبران نباید تصور کنند که همه‌چیز را می‌دانند.

به‌عنوان یک رهبر، من کنجکاوی را به‌عنوان یکی از مهارت‌های نرم کلیدی در اولویت قرار داده‌ام. داشتن ذهنیت پرسشگر باعث ایجاد ارتباطات باز، تسریع نوآوری و پرورش فرهنگی مبتنی بر احترام و عشق به یادگیری می‌شود.

برای پیشرو بودن، باید همیشه سؤالات درستی بپرسید، ذهنی باز داشته باشید و از ایده‌ها و استراتژی‌های جدیدی استقبال حتی اگر آنها با پیش‌فرض‌های ذهنی شما در تضاد باشند.

Eddy Azad, Parsec Automation